Zrównoważona turystyka

Pytanie #9698

Link bezpośredni do tego pytania

Zgodnie z treścią wytycznych dotyczących kwalifikowalności wydatków 2021-2027, VAT może być kosztem kwalifikowalnym w projekcie, którego łączny koszt jest mniejszy niż 5 mln EUR (włączając VAT).

W projektach o wartości przekraczającej 5 mln EUR, VAT może być kwalifikowalny jedynie wówczas, gdy brak jest prawnej możliwości odzyskania podatku VAT zgodnie z przepisami prawa krajowego.

Dodatkowo zgodnie z pkt. 6 podrozdziału 3.5. Wytycznych „zapłacony podatek VAT może być uznany za wydatek kwalifikowalny wyłącznie wówczas, gdy beneficjentowi ani żadnemu innemu podmiotowi zaangażowanemu w realizację projektu lub wykorzystującemu do działalności opodatkowanej produkty będące efektem realizacji projektu, zarówno w fazie realizacyjnej jak i operacyjnej, ani uczestnikowi projektu, czy innemu podmiotowi otrzymującemu wsparcie z EFS+, zgodnie z obowiązującym prawodawstwem krajowym, nie przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego lub ubiegania się o zwrot podatku VAT. Posiadanie wyżej wymienionego prawa (potencjalnej prawnej możliwości) wyklucza uznanie wydatku za kwalifikowalny, nawet jeśli faktycznie zwrot nie nastąpił, np. ze względu na niepodjęcie przez podmiot czynności zmierzających do realizacji tego prawa.”

Należy mieć także na uwadze to, że zgodnie z powszechnie obowiązującymi w Polsce przepisami podatkowymi, beneficjenci podejmujący działalność komercyjną zobowiązani są do zwrotu zrefundowanej w ramach projektu części poniesionego VAT, jeżeli zaistnieją przesłanki umożliwiające odzyskanie tego podatku. Obowiązek odnosi się do całego okresu, w jakim beneficjenci mogą nabyć prawo do odzyskania części poniesionego VAT, zgodnie z art. 91 ustawy o VAT, tj. nawet przez okres 10 lat i nie ogranicza się do okresu trwałości projektu.

Pytanie #10738

Link bezpośredni do tego pytania

Odpowiedź na powyższe pytanie wymaga pogłębionej analizy ze strony Beneficjenta i przekazanie jego stanowiska w sprawie sposobu realizacji projektu. Z treści powyższego pytania nie wynika:

a) czy projekt przewiduje finansowanie z udziałem pomocy publicznej, ani czy w ramach projektu kwalifikowany będzie podatek VAT;

b) w jaki sposób Beneficjent realizować chce takie partnerstwo i jakie jest jego stanowisko w sprawie doboru takiego Partnera;

c) kogo dokładnie zrzesza stowarzyszenie oraz komu i w jakim trybie będzie przekazywane dofinansowanie;

d) kto będzie właścicielem oznakowania (LGD, czy odpowiednio każdy z jej członków?) i w jaki sposób zostanie zabezpieczona trwałość produktu projektu, jakim będzie oznakowanie szlaku;

e) czy Beneficjent analizował inne rozwiązania niż powierzenie pracy LGD i czy widzi rozwiązania równorzędne, w tym takie, które zapewnią ograniczenia ryzyk związany z trwałością efektów projektu.

W związku z powyższym IP nie jest w stanie zająć stanowiska w sprawie możliwości realizacji części projektu w przedstawionej formule.

Należy jednak zwrócić uwagę, że zgodnie z treścią rozporządzenia w sprawie udzielania przez Polską Agencję Rozwoju Przedsiębiorczości pomocy finansowej w ramach Priorytetu 1 Przedsiębiorczość i Innowacje oraz Priorytetu 5 Zrównoważona Turystyka programu Fundusze Europejskie dla Polski Wschodniej 2021–2027, w szczególności § 2: „Pomoc finansowa może zostać udzielona podmiotom, o których mowa w art. 6b ust. 1 ustawy z dnia 9 listopada 2000 r. o utworzeniu Polskiej Agencji Rozwoju Przedsiębiorczości”. Oznacza to, że środki przekazywane w ramach projektu mogą być przekazywane wyłącznie podmiotom znajdującym się wśród podmiotów wymienionych w art. 6b ust. 1 ustawy o PARP. Przypominam także, że dobór Parterów do projektu musi spełniać wymogi ustawy z dnia 28 kwietnia 2022 r. o zasadach realizacji zadań finansowanych ze środków europejskich w perspektywie finansowej 2021–2027 (art. 39), a zatem wybrany przez Beneficjenta tryb wyboru parterów nie może uchybiać określonym tam zasadom.

Pytanie #10135

Link bezpośredni do tego pytania

Co do zasady katalog kosztów kwalifikowalnych nie ogranicza możliwości zaplanowania tego typu wydatków, o ile będą one uzasadnione z punktu widzenia projektu.

Natomiast wydatki dotyczące środków trwałych mogą wymagać szeregu informacji związanych ze sposobem i stopniem ich wykorzystania w projekcie, czy rozwiązań alternatywnych (w celu wykazania, że zakup urządzenia jest rozwiązaniem optymalnym). Dlatego tego typu wydatki muszą być dobrze opisane, aby możliwa była ocena zasadności poniesienia danego wydatku, a co za tym idzie jego kwalifikowalności w projekcie.

Pytanie #10134

Link bezpośredni do tego pytania

Zgodnie z dokumentem Wytyczne dotyczące kwalifikowalności wydatków na lata 2021-2027 - Podrozdział 2.2. Ogólne warunki kwalifikowalności (ust. 1 lit. e): „Wydatek jest kwalifikowalny, jeżeli jest niezbędny do realizacji celów projektu i został poniesiony w związku z realizacją projektu (…)”. Niedopuszczalne jest zatem kwalifikowanie wydatków związanych z inwestycjami wykorzystywanymi do celów innych niż związane bezpośrednio z projektem.

Pytanie #10133

Link bezpośredni do tego pytania

Co do zasady koszty osobowe mogą być w projekcie wydatkiem kwalifikowalnym (koszty pośrednie rozliczane wg. ustalonej stawki ryczałtowej), przy czym z punktu widzenia rozliczeń projektu nie będzie miało znaczenia, czy wydatki związane z kosztami zarządzania projektem będą ponoszone przez Partnera Wiodącego, czy także innych Partnerów. Natomiast to, czy dany wydatek (wynagrodzenie konkretnego specjalisty u Partnera) będzie wydatkiem kwalifikowalnym zależy od założeń systemu zarządzania projektem. W opisie systemu należy wykazać , że w projekcie nie dojdzie do dublowania kompetencji oraz że wszystkie wydatki są niezbędne do realizacji projektu, a wysokość zaplanowanych do poniesienia kosztów jest uzasadniona. Dlatego powyższe kwestie należy uzgodnić w pierwszej kolejności z Partnerem Wiodącym.

Co do momentu refundacji, zależy on od wysokości wydatków ponoszonych na rzeczową część projektu. Rozliczenie kosztów pośrednich następować będzie w formie stawki ryczałtowej w odniesieniu do kosztów bezpośrednich. Dlatego „refundacja” kosztów osobowych może nie być w pełni możliwa zaraz po zawarciu umowy o dofinansowanie projektu, jeśli w złożonym wniosku o płatność nie będą rozliczane wydatki kwalifikowalne o odpowiedniej wysokości.

Pytanie #9812

Link bezpośredni do tego pytania

Sama koncepcja czy nawet komercjalizacja produktu turystycznego nie jest podstawą kwalifikowalności podatku od towarów i usług (VAT). Warunkiem prawidłowości Państwa założenia, że podatek VAT będzie kwalifikowalny w projekcie, jest sytuacja, w której:

1. a) łączny koszt projektu (wliczając VAT) jest mniejszy niż 5 mln Euro i/lub
2. b) brak jest prawnej możliwości odzyskania podatku VAT zgodnie z przepisami prawa krajowego.

W powyższych przypadkach o kwalifikowalności VAT nie decyduje fakt, że dany uczestnik projektu (Beneficjent, Partner czy Podmiot Współpracujący*) prowadzi działalność, która generalnie pozwala mu na odzyskiwanie podatku VAT.

Dla uznania za kwalifikowalny podatku VAT decydujące znaczenie ma czy konkretnie ten podatek VAT zapłacony w projekcie i wskazany we wniosku o dofinansowanie (a później, w trakcie realizacji projektu, ujęty we wnioskach o płatność po stronie wydatków kwalifikowalnych) jest możliwy do odzyskania zgodnie z przepisami prawa krajowego.

Przykład:

Gmina X jest Partnerem w projekcie i realizuje inwestycję polegającą na budowie ogólnodostępnej ścieżki rowerowej, za korzystanie z której nie będzie pobierana żadna opłata. Koszty związane z budową ścieżki są kwalifikowalne i rozliczane w projekcie. Zakładamy, że w takim przypadku VAT jest kwalifikowalny.

Obok budowany jest obiekt Y, który będzie kiedyś stanowił istotne z punktu widzenia produktu turystycznego miejsce i decydują się Państwo ująć go w przyszłości w produkcie turystycznym (inwestor Y stanie się Podmiotem Współpracującym*). Wydatki ponoszone przez podmiot realizujący to zadanie (obiekt Y)  nie są wydatkami kwalifikowalnymi w projekcie rozliczanym w ramach działania 5.1. Podmiot ma możliwość odzyskiwania podatku VAT w związku z prowadzoną przez siebie działalnością.

Opisana sytuacja nie wydaje** się uprawniać podmiotu Y do odzyskiwania podatku VAT poniesionego przez Gminę X w związku z projektem w ramach 5.1. Sytuacja ta pozostaje więc bez wpływu na kwalifikowalność podatku VAT przez Gminę X.

* Podmiot Współpracujący – zarządzający obiektem/właściciel obiektu itp. nie uzyskujący dofinansowania w ramach projektu dofinansowanego w ramach FEPW w działaniu 5.1, który jednak stanowi lub będzie stanowił istotny element produktu turystycznego.

** organem właściwym do uzyskiwania podatkowych interpretacji indywidualnych jest Krajowa Informacja Skarbowa.

Pytanie #9810

Link bezpośredni do tego pytania

Wydatki na oznakowanie szlaku tworzonego w ramach produktu turystycznego mogą być wydatkami kwalifikowalnymi, nawet jeśli znaki będą prowadziły do obiektów, które nie należą bezpośrednio do Partnerów projektu. Z założenia bowiem pojęcie produktu turystycznego i jego obiektów może być szersze od pojęcia projektu i jego produktów. Kluczowe w zakresie finansowania tego typu wydatków będzie (oprócz odpowiedniego uzasadnienia kategorii wydatków) w szczególności określenie roli tych pozostałych obiektów w szlaku (powiązanie przez np. system certyfikacji MPRów w GV), oraz usytuowanie znaków, ich własność oraz odpowiedzialność za utrzymanie w strukturze partnerstwa w projekcje.

Pytanie #9809

Link bezpośredni do tego pytania

Wydatki na promocję produktu turystycznego mogą być wydatkami kwalifikowalnymi w projekcie.

Osią działań promocyjnych finansowanych ze środków projektu zawsze pozostaje szlak (przez jednolity slogan, logotyp, kolorystykę, itp.), a nie pojedyncze obiekty, co oznacza, że finansujemy ich promocję tylko w kontekście wyraźnej (nie tylko domniemanej) promocji szlaku. Informacje o pojedynczych obiektach mogą więc stanowić element np. kreacji działań promocyjnych szlaku, ale z wyraźnym oznaczeniem kontekstu, w którym się pojawiają (jako elementy szlaku).

Jeśli więc dla powstania produktu turystycznego istotne / korzystne będzie wykorzystanie wizerunku / marki funkcjonującego na rynku obiektu / atrakcji, informacja lub obraz dotyczące takiego obiektu mogą pojawiać się w ramach kampanii promocyjnej, realizowanej w tamach projektu.

Pytanie #9720

Link bezpośredni do tego pytania

Koszt oznakowania szlaku, co do zasady jest kosztem kwalifikowalnym w projekcie, ale podobnie jak wszystkie inwestycje, objęte są obowiązkiem utrzymania produktów projektu w okresie trwałości.

Co do zasady, aby zminimalizować ryzyko problemów na etapie realizacji projektu oraz jego trwałości zaleca się, aby gminny, na terenie których stawiane miałyby być znaki, brały udział w projekcie, nawet jeśli ich inwestycja sprowadzałaby się do samego oznakowania szlaku. Rozwiązanie takie rozwiązywałoby problem księgowania kosztów takiego oznakowania i obowiązków dotyczących jego trwałości. Nie można jednak wykluczyć sytuacji, w której koszty i obowiązki dotyczące trwałości oznakowania szklaku bierze na siebie jeden z podmiotów uczestniczących w projekcie (np. Partner wiodący) w oparciu o użyczenie, dzierżawę lub zgodę właściciela gruntu.

Co do oznakowania szlaku na terenach prywatnych należy przeprowadzić dodatkowo analizę ryzyka trwałości projektu. W przypadku, gdy oznakowanie takie jest zalecane, z uwagi na relatywnie niewielki koszt, ryzyko takie wydaje się niewielkie. W przypadku oznakowania niezbędnego do realizacji projektu należy jednak przeanalizować ryzyko zmiany decyzji podmiotu prywatnego w trakcie realizacji projektu lub po jego zakończeniu (w okresie trwałości projektu) i ew. konsekwencji dotyczących czytelności / bezpieczeństwa na szlaku w przypadku demontażu oznakowania przez podmiot prywatny. Dlatego jeśli istnieją inne możliwości, zasadne wydaje się unikanie stawiania oznakowania na terenach prywatnych.

Pytanie #9719

Link bezpośredni do tego pytania

Odpowiedź na pytanie zależna jest od stanowiska Beneficjenta w zakresie założeń projektu. Z analizy treści pytania (przychód partnera lub wskazanego operatora, w opisanym przypadku operator nie jest wybrany w otwartej procedurze) może wynikać konieczność analizy zamierzenia w kontekście występowania pomocy publicznej lub występowania dochodu w projekcie (kalkulacja przychodów i kosztów, konieczność monitorowania dochodów). Odrębnym problemem do przeanalizowania jest kwalifikowalność VAT w projekcie (zgodnie z dostępnych orzecznictwem świadczenia składające się na usługę toalet publicznych kwalifikuje się do pozostałych różnorodnych usług, gdzie indziej niesklasyfikowanych, opodatkowanych podstawową stawką VAT).

Pytanie #9717

Link bezpośredni do tego pytania

Zgodnie z zapisami SZOP składowe kompleksowego projektu, mogą obejmować min.: modernizację lub budowę obiektów lub przestrzeni stanowiących element zintegrowanego produktu turystycznego. Preferowane będzie wykorzystanie istniejących obiektów. Nowa infrastruktura będzie wspierana w uzasadnionych przypadkach. W związku z powyższym w każdym przypadku, gdy projekt zakłada budowę nowego obiektu, z treści wniosku o dofinansowanie projektu musi wynikać zasadność takiego działania. Na etapie oceny będzie analizowany szczegółowy opis inwestycji oraz uzasadnienie, jak planowane do inwestycji obiekty będą wpisywały się w przygotowywany w ramach projektu produktu turystyczny. Dlatego kluczowe w tym zakresie jest szczegółowe opisanie założeń produktu turystycznego oraz oferty turystycznej obiektów, aby wykazać, że każda z inwestycji wpisuje się merytorycznie w cele projektu.

Pytanie #9716

Link bezpośredni do tego pytania

Co do zasady dokumentacja niezbędna do realizacji projektu może być wydatkiem kwalifikowalnym w projekcie, podobnie jak roboty budowlane. By zaś uzyskać odpowiedzieć na pytanie
czy np. badania archeologiczne lub rozbiórka istniejącej zabudowy mogą być wydatkiem kwalifikowalnym, beneficjent/ partner powinien przeanalizować te zagadnienie pod kątem jego uzasadnienia i racjonalności z punktu widzenia celów projektu.

Ocena kwalifikowalności dokonywana jest w pierwszym kroku na etapie oceny wniosku o dofinansowanie projektu, a w kolejnym – na etapie weryfikacji wniosku o płatność. Na każdym etapie analizowane będzie szczegółowe uzasadnienie wydatku, stan faktyczny i bezpośredni związek z realizacją projektu.

Pytanie #9715

Link bezpośredni do tego pytania

Zgodnie z Wytycznymi dotyczącymi kwalifikowalności wydatków (podrozdział 3.5 pkt. 6) – jeżeli któremukolwiek z podmiotów zaangażowanych w realizację projektu lub wykorzystującemu do działalności opodatkowanej produkty będące efektem realizacji projektu, zarówno w fazie realizacyjnej jak i operacyjnej, zgodnie z obowiązującym prawodawstwem krajowym przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego lub ubiegania się o zwrot podatku VAT – to w takim wypadku VAT jest wydatkiem niekwalifikowalnym w całym projekcie.

Należy pamiętać, że posiadanie wyżej wymienionego prawa (potencjalnej prawnej możliwości) wyklucza uznanie wydatku za kwalifikowalny, nawet jeśli faktycznie zwrot nie nastąpił, np. ze względu na niepodjęcie przez podmiot czynności zmierzających do realizacji tego prawa.

Pytanie #9711

Link bezpośredni do tego pytania

Pobieranie opłat za usługi będzie możliwe – każdorazowo należy jednak taki przypadek przeanalizować pod kątem występowania pomocy publicznej (patrz pytanie pierwsze w kategorii #pomoc publiczna). W kontekście pytania zalecane jest również zapoznanie się z pytaniami i odpowiedziami w kategorii # VAT.

Co do zasady funkcjonowanie takich obiektów powinno się rozpoczynać w fazie operacyjnej, po zakończeniu realizacji projektu. Mając jednak na uwadze, że projekty mogą się składać z kilku etapów, rozciągniętych w czasie, istnieje możliwość stopniowego tj. wcześniejszego uruchamiania obiektów, gdy inne etapy inwestycji są jeszcze w toku. Takie założenia powinny jednak być uwzględnione już we wniosku o dofinansowanie i dokładnie opisane.

Pytanie #9709

Link bezpośredni do tego pytania

Co do zasady takie przedsięwzięcie może ubiegać się o wsparcie w ramach działania 5.1 FEPW, o ile wpisuje się ono w cel działania (patrz SZOP oraz pytania i odpowiedzi w kategorii # Pomoc publiczna).

Dodatkowo, w przedstawionym przypadku należy uznać, że taka działalność jest działalnością gospodarczą co przekłada się na konieczność przeanalizowania wpływu wystąpienia pomocy publicznej na finansowanie projektu.  W kontekście pytania zalecane jest również zapoznanie się z informacjami zawartymi w pytaniach i odpowiedziach w kategorii # VAT.

Pytanie #9708

Link bezpośredni do tego pytania

Co do zasady dofinansowanie obiektów, które stanowić będą bazę noclegową lub gastronomiczną nie będzie się wpisywać w żaden ze wskazanych schematów pomocy publicznej dostępnej w ramach działania 5.1 FEPW (patrz pytanie pierwsze w kategorii #pomoc publiczna).

Zgodnie z założeniami FEPW baza noclegowo-gastronomiczna może być finansowana z pożyczek dla małych i średnich przedsiębiorców w ramach działania 1.5 Pożyczki na rozwój turystyki FEPW.

Pytanie #9707

Link bezpośredni do tego pytania

Tak, jest to dopuszczalne, przy założeniu, że podstawowa obsługa kamperów sprowadzać się będzie do np. zrzutu nieczystości, poboru czystej wody – w ramach ogólnodostępnych parkingów (budowa infrastruktury, instalacja urządzeń, a poza miastami również budowa takiego parkingu).

Dodatkowo realizację obiektów, które będą świadczyły usługi odpłatnie należy przeanalizować w kontekście uwarunkowań dotyczących pomocy publicznej (patrz pytanie pierwsze w kategorii #pomoc publiczna).

Pytanie #9706

Link bezpośredni do tego pytania

Schemat pomocy publicznej nie jest z góry narzucony, a przesłanki jego występowania zostały opisane pytania pierwszego w kategorii #pomoc publiczna.

Pytanie #9705

Link bezpośredni do tego pytania

Tak – ograniczenia dotyczące budowy parkingów dotyczą również "parkingów kamperowych", jeżeli znajdują się w granicach administracyjnych miast.

Pytanie #9704

Link bezpośredni do tego pytania

Zgodnie z treścią FEPW nie ma takiej możliwości, gdyż w miastach nie jest dozwolone budowanie nowych dróg lub parkingów, a w odniesieniu do istniejących – zwiększanie ich przepustowości, ani w żaden inny sposób przyczynianie się do zwiększenia ruchu samochodowego.

Pytanie #9703

Link bezpośredni do tego pytania

Zgodnie z treścią FEPW, CS 4 (vi)  w miastach nie jest dozwolone budowanie nowych dróg lub parkingów, a w odniesieniu do istniejących – zwiększanie ich przepustowości, ani w żaden inny sposób przyczynianie się do zwiększenia ruchu samochodowego.

Poza miastami takich obostrzeń nie ma jednak, budowa jakiejkolwiek nowej infrastruktury zawsze wymaga szczegółowego uzasadnienia dotyczącego niezbędności budowy a także analizy kosztów i korzyści wynikających z takiej inwestycji.