Pomiń nawigację

Platformy startowe dla nowych pomysłów, Komponent IIa – Wsparcie rozwoju działalności gospodarczej startupu

Zobacz szczegóły finansowania

FAQ Na pytania przedsiębiorców i beneficjentów odpowiadają eksperci z PARP

Zgodnie z kryterium nr 6 „Zasoby i partnerzy” ocenie podlega: czy Wnioskodawca na potrzeby realizacji projektu i wdrożenia modelu biznesowego (…) pozyskał partnerów biznesowych lub uwiarygodnił nawiązanie relacji z takimi partnerami.  

Zgodnie z Instrukcją wypełniania wniosku, w ramach partnerów biznesowych opis powinien dotyczyć relacji biznesowych, partnerskich opartych o współpracę z firmami, osobami, organizacjami, które pozwolą skutecznie zaoferować produkt na rynku, wytworzyć wartość dodaną, od których zależy sprawne wdrożenie przedstawionego modelu biznesowego.

Wykazanie partnera/ów biznesowych w ramach opisu modelu biznesowego nie jest obligatoryjne. Powyższe powinno być jednak każdorazowo uzasadnione specyfiką projektu.  

Brak wskazania relacji partnerskiej we wniosku o dofinansowanie oznaczać będzie, że Wnioskodawca nie planuje partnerstwa na rzecz projektu. Jeśli wnioskodawca nie planuje nawiązania żadnego partnerstwa w ramach projektu, powinien odznaczyć „nie” w polach we wniosku: 

- „Wnioskodawca nawiązał współpracę z partnerem?” 

- „Wnioskodawca sformalizował współpracę z partnerem?” 

- „Wnioskodawca planuje pozyskać partnera, ale jeszcze nie nawiązał i nie sformalizował współpracy?”.
W polu „Zakres współpracy z partnerem na rzecz projektu” należy uwiarygodnić skuteczną realizację projektu bez partnerów biznesowych w poszczególnych obszarach planowanej działalności.

Zgodnie z kryterium nr 6 „Zasoby i partnerzy” ocenie podlega: czy Wnioskodawca na potrzeby realizacji projektu i wdrożenia modelu biznesowego (…) pozyskał partnerów biznesowych lub uwiarygodnił nawiązanie relacji z takimi partnerami. 

Zgodnie z Instrukcją wypełniania wniosku, w ramach partnerów biznesowych opis powinien dotyczyć relacji biznesowych, partnerskich opartych o współpracę z firmami, osobami, organizacjami, które pozwolą skutecznie zaoferować produkt na rynku, wytworzyć wartość dodaną, od których zależy sprawne wdrożenie przedstawionego modelu biznesowego.

Podwykonawcami (usługodawcami/dostawcami) są podmioty angażowane do prac projektowych, tj. realizacji usług zlecanych w ramach zadań projektowych, na rzecz osiągnięcia celu projektu.

 

W przypadku zaangażowania podwykonawców (usługodawców/dostawców) Instrukcja wypełniania wniosku zwraca uwagę, aby postępować zgodnie z zasadą konkurencyjności i przeprowadzić postępowanie w ramach bazy konkurencyjności w przypadku gdy wartość szacowanych do zlecenia usług przekracza próg określony w Wytycznych w zakresie kwalifikowalności.

Jeśli wnioskodawca planuje zaangażowanie podwykonawców do prac projektowych i realizacji usług w tym zakresie, uzupełnia właściwe pola we wniosku dla każdego podwykonawcy, zgodnie z zaleceniami Instrukcji wypełniania wniosku.

Wnioskodawca na etapie aplikowania w naborze, nie ma obowiązku wykazać, że już zaangażował/wybrał podwykonawców. Procedura wyboru podwykonawców (usługodawców/dostawców) może być przeprowadzona na dalszym etapie.

Jeśli podwykonawca nie został jeszcze wybrany należy przedstawić kryteria – co najmniej warunki minimalne, jakie podwykonawca/y muszą spełniać, aby skutecznie zrealizować zlecone prace.

W części „Zakres prac zlecanych podwykonawcy”, wnioskodawca powinien szczególnie opisać jaki kluczowy zakres prac/usług, zostanie zlecony podwykonawcy. Rezultat jaki podwykonawca ma dostarczyć w ramach zamówienia dla wnioskodawcy. 

W ramach wniosku o dofinansowanie wnioskodawca wybiera wskaźniki właściwe dla jego projektu spośród wskaźników:

-       produktu oraz

-       rezultatu.  

Poszczególne wskaźniki są obowiązujące dla danego projektu na zasadach opisanych w Instrukcji wypełniania wniosku (str. 25-33). 

Wartości dodatnie należy wprowadzić we wskaźnikach, które bezpośrednio dotyczą wnioskodawcy i realizowanego projektu. W zależności od rodzajów wskaźników wartości wskaźników powinny być zgodne z danymi wykazanymi we wniosku o dofinansowanie projektu, spójne z założeniami i celem projektu.  

Wskaźniki projektu w ramach kryterium nr 9 „Wskaźniki projektu” oceniane są jako całość w ramach danego projektu, z uwzględnieniem założeń i celu projektu. Sprawdzane jest czy ich wartości docelowe są obiektywnie weryfikowalne, uzasadnione, realne, odzwierciedlają założenia projektu oraz przyczyniają się do osiągnięcia wartości wskaźników w FEPW.

W przypadku stwierdzenia przez Instytucję Pośredniczącą, że Beneficjent nie osiągnął wartości zakładanych w Projekcie wskaźników rezultatu, Instytucja Pośrednicząca może pomniejszyć dofinansowanie proporcjonalnie do stopnia nieosiągnięcia tych wskaźników. W przypadku braku możliwości pomniejszenia płatności końcowej, zwrot środków wraz z odsetkami w wysokości określonej jak dla zaległości podatkowych liczonymi od dnia przekazania ostatniej transzy dofinansowania następuje w trybie art. 207 ustawy o finansach publicznych. W sytuacji gdy kwota ostatniej transzy jest niższa od kwoty dofinansowania wynikającej z pomniejszenia dofinansowania odsetki nalicza się odpowiednio od poprzednich transz dofinansowania.

Dla wskaźnika rezultatu: RCR001 - Miejsca pracy utworzone we wspieranych jednostkach - minimalna wartość docelowa powinna być wyższa niż „0” w przypadku projektu, gdzie zaplanowano kategorię kosztów kwalifikowalnych na „wynagrodzenia personelu projektu”. 

Wartość docelowa wskaźnika powinna zostać osiągnięta i wykazywana rok po zakończeniu realizacji projektu.  

W ramach wskaźnika należy wykazać liczbę miejsc pracy wyrażoną w średnich rocznych ekwiwalentach pełnego czasu pracy (EPC) utworzonych w ramach działalności wspieranej przez projekt. 

Powinny być spełnione poniższe przesłanki: 

-       nowe stanowiska muszą być obsadzone i mogą być w pełnym wymiarze godzin, w niepełnym wymiarze godzin lub powtarzać się sezonowo; wolne stanowiska nie są liczone,

-       nowo utworzone stanowiska zostaną utrzymane przez minimum 13 miesięcy po zakończeniu projektu,

-       wskaźnik jest obliczany jako różnica między rocznymi EPC obsadzonymi przed rozpoczęciem projektu i rok po zakończeniu projektu w ramach wspieranej działalności (roczne EPC definiuje się jako stosunek godzin pracy przepracowanych efektywnie w ciągu roku kalendarzowego podzielony przez całkowitą liczbę godzin

-       umownie przepracowanych w tym samym okresie przez osobę lub grupę; zgodnie z konwencją dana osoba nie może wykonywać więcej niż jednego EPC rocznie),

-       liczba godzin umownie przepracowanych ustalana jest na podstawie normatywnych/ustawowych godzin pracy zgodnie z krajowym ustawodawstwem (osoba pracująca w pełnym wymiarze czasu pracy zostanie zidentyfikowana w odniesieniu do jej statusu zatrudnienia i rodzaju umowy: pełny lub niepełny etat).

Wskaźnik rezultatu: PLRR033 - Przychody ze sprzedaży nowych lub udoskonalonych produktów/usług – jest obowiązkowy dla wnioskodawcy na zasadach opisanych w Instrukcji wypełniania wniosku. Wnioskodawca w ramach projektu określa i uzasadnia wartość docelową ww. wskaźnika w oparciu o przyjęte założenia sprzedażowe. Przychód dot. sprzedaży produktów lub usług opracowanych w wyniku realizowanego projektu, uzyskany w ciągu 12 miesięcy od zakończenia realizacji projektu. Zadeklarowana wartość docelowa wskaźnika powinna zostać osiągnięta i wykazana rok po zakończeniu realizacji projektu. 

W sytuacji, gdy ww. wskaźnik rezultatu nie wystąpi, wnioskodawca wskazuje „nie dotyczy projektu”, co powinno być odpowiednio uzasadnione w ramach opisu modelu biznesowego (Strumienie przychodów). 

W przypadku stwierdzenia przez Instytucję Pośredniczącą że Beneficjent nie osiągnął wartości zakładanych w projekcie wskaźników rezultatu, Instytucja Pośrednicząca może pomniejszyć dofinansowanie, jak wskazuje § 29 ust. 2 Umowy.

Instrukcja wypełniania wniosku wskazuje, że miarodajnym sposobem weryfikacji wskaźnika może być np.:

-       oferta spółki udostępniona publicznie z opracowanym produktem - do sprzedaży lub 

-       w przypadku pierwszej sprzedaży – dokumenty rachunkowe potwierdzające sprzedaż produktu na rynku. 


Wnioskodawca określa założenia dla osiągnięcia wartości docelowej wskaźnika. Zakres w jakim wskaźnik zostanie zrealizowany i potwierdzony. Opisuje adekwatny i miarodajny sposób osiągnięcia i weryfikacji jego wartości docelowej.

Planowany okres kwalifikowalności wydatków powinien wynosić 12 miesięcy.

Okres realizacji projektu obejmuje: 

-       okres kwalifikowalności wydatków (planowany nie dłużej niż 12 miesięcy), w którym planowane jest rozpoczęcie oraz zrealizowanie pełnego zakresu rzeczowo-finansowego projektu; (Uwaga: Zakończenie pełnego zakresu rzeczowo-finansowego projektu jest najpóźniej ostatnim dniem kwalifikowalności wydatków projektu.);

-       czas na złożenie wniosku o płatność końcową (nie później niż 30 dni liczonych od ostatniego dnia okresu kwalifikowalności wydatków projektu).

W związku z tym okres realizacji projektu powinien uwzględniać czas niezbędny do:

-       rzeczowej realizacji projektu;

-       finansowej realizacji wszystkich niezbędnych, zaplanowanych wydatków,

-       skompletowania wszystkich dokumentów,

-       złożenia wniosku o płatność końcową.

Tak. Wnioskodawca w ramach opisu zasobów przedstawia strukturę zespołu projektu z wyszczególnieniem wszystkich niezbędnych stanowisk do realizacji zadań projektowych. W skład zespołu, powinny wchodzić osoby o odpowiednich kompetencjach zapewniających prawidłową realizację założeń projektu. Każde stanowisko musi zawierać wykaz zadań i obowiązków, który powinien uzasadniać konieczność utworzenia stanowiska zespołu w kontekście celów projektu. Wnioskodawca decyduje jakie stanowiska tworzą zespół projektowy, w tym, które z nich są finansowane w ramach kategorii:

- wynagrodzenia personelu projektu,
- usługi zewnętrzne. 

Osoby, które wnioskodawca planuje zaangażować do prac w ramach projektu na zasadach:
- umowy o pracę, uwzględnia się w kategorii „wynagrodzenia personelu projektu”,
- innych niż umowa o pracę, powinny być uwzględnione w ramach kategorii „Usługi zewnętrzne”.

W ramach wniosku o dofinansowanie Wnioskodawca jest zobowiązany do wskazania zespołu projektu, który będzie realizował projekt, a przy tym będzie posiadał wymagane kompetencje do realizacji zadań projektowych. Pozostałe osoby (wspólnicy, inni pracownicy spółki, niezaangażowane do realizacji projektu) nie są oceniane w ramach kryterium nr 6 „Zasoby i partnerzy”.

Należy przez to rozumieć osoby, o których mowa w Wykazie pojęć oraz Podrozdziale 3.8 Wytycznych dotyczących kwalifikowalności wydatków na lata 2021-2027, zaangażowane na podstawie stosunku pracy do realizacji zadań lub czynności przewidzianych w Projekcie, których wynagrodzenie zostało uwzględnione w ramach kosztów wskazanych w kategorii „Wynagrodzenia personelu projektu”.

Wsparcie uzyskać mogą projekty dotyczące innowacji produktowej przynajmniej na skalę krajową, tzn. objęty wdrożeniem produkt charakteryzuje się nowością w odniesieniu do posiadanych przez niego nowych cech i funkcjonalności w porównaniu do rozwiązań dostępnych na rynku krajowym.

Innowacja produktowa rozumiana jest zgodnie z definicją zawartą w Podręczniku Oslo – Zasady Gromadzenia i Interpretacji Danych Dotyczących Innowacji jako: „wprowadzenie na rynek przez dane przedsiębiorstwo wyrobu lub usługi, które są nowe lub znacząco udoskonalone w zakresie swoich cech lub zastosowań”. Zalicza się tu znaczące udoskonalenia pod względem: 

− specyfikacji technicznych, 

− komponentów i materiałów, 

− wbudowanego oprogramowania, 

− łatwości obsługi, innych cech funkcjonalnych. 

Tak, zgodnie z §2 ust. 1 Regulaminu wyboru projektów dofinansowanie w naborze mogą otrzymać projekty innowacyjne dotyczące wsparcia rozwoju działalności biznesowej startupu i wejścia z opracowanym w ramach inkubacji produktem na rynek i pierwszą sprzedaż.

W ramach komponentu IIa stan realizacji innowacji produktowej weryfikowany jest w oparciu o wskaźnik rezultatu „Liczba wprowadzonych innowacji produktowych”. Wskaźnik odnosi się do bezpośrednich efektów realizowanego projektu, zatem rezultatu, jakim jest produkt, jaki zostanie opracowany w ramach projektu i wprowadzony do sprzedaży w ramach oferty startupu.  

W przypadku niedostępności SL2021 Beneficjent zgłasza Instytucji Pośredniczącej zaistniały problem na adres poczty elektronicznej: ami.fepw@parp.gov.pl .

W przypadku stwierdzenia naruszeń Standardów dostępności Instytucja Pośrednicząca może zobowiązać Beneficjenta do realizacji działań naprawczych, wskazując termin na ich wdrożenie. W przypadku rażących lub notorycznych naruszeń Standardów dostępności lub uchylania się Beneficjenta od realizacji działań naprawczych, Instytucja Pośrednicząca może uznać część wydatków w Projekcie za niekwalifikowalne.

Beneficjent zobowiązuje się do realizacji Projektu zgodnie z dokumentem Standardy dostępności dla polityki spójności 2021-2027, stanowiącym załącznik do Wytycznych dotyczących realizacji zasad równościowych w ramach funduszy unijnych na lata 2021-2027.

Beneficjent na cały okres obowiązywania Umowy, tj. na okres realizacji Projektu oraz na okres trwałości Projektu, ustanawia zabezpieczenie w formie weksla in blanco opatrzonego klauzulą „nie na zlecenie” z podpisem notarialnie poświadczonym wraz z deklaracją wekslową, zgodnie z wzorami opublikowanymi na stronie internetowej Instytucji Pośredniczącej  pod adresem https://www.parp.gov.pl/ .
Jeżeli weksel in blanco wraz z deklaracją wekslową jest podpisywany przez pełnomocnika to wymagane jest pełnomocnictwo szczególne do zaciągania zobowiązań wekslowych z podpisem notarialnie poświadczonym.

Naruszenie trwałości Projektu następuje w sytuacji wystąpienia w okresie trwałości Projektu co najmniej jednej z poniższych przesłanek: 

1) zaprzestano działalności produkcyjnej lub ją przeniesiono poza region na poziomie NUTS 2, w którym Projekt otrzymał wsparcie; 

2) nastąpiła zmiana własności (rozumiana jako rozporządzenie prawem własności) elementu współfinansowanej infrastruktury, która daje przedsiębiorstwu lub podmiotowi publicznemu nienależne korzyści; 

3) nastąpiła istotna zmiana wpływająca na charakter Projektu, jego cele lub warunki wdrażania, która mogłaby doprowadzić do naruszenia jego pierwotnych celów.

Beneficjent zobowiązuje się zachować trwałość Projektu przez okres trzech lat. Okres trwałości projektu rozpoczyna się od dnia zakończenia realizacji Projektu.

Wydatki poniesione na podatek od towarów i usług (VAT) są niekwalifikowalne.

Beneficjent jest zobowiązany do składania wniosków o płatność w terminach określonych w Harmonogramie płatności, nie rzadziej niż raz na 3 miesiące.

Beneficjent składa pierwszy wniosek o płatność w terminie do 90 dni od dnia zawarcia Umowy, a w zakresie wydatków poniesionych przed dniem zawarcia Umowy w terminie 30 dni od dnia zawarcia Umowy.

Beneficjent składa wniosek o płatność końcową w terminie 30 dni od dnia poniesienia ostatniego wydatku w Projekcie, jednak nie później niż w ciągu 30 dni liczonych od ostatniego dnia okresu kwalifikowalności Projektu., o którym mowa w § 7 ust. 1 Umowy.

Podanie adresu skrzynki ePUAP nie jest obligatoryjne. Wskazanie adresu skrzynki ePUAP przyspiesza komunikację dot. wyniku oceny projektu. Informacja ta będzie doręczana za pośrednictwem e-PUAP, jeżeli wnioskodawca wskaże we wniosku o dofinansowanie adres skrzynki e-PUAP.

Instytucja Pośrednicząca oceni wszystkie projekty złożone w naborze w terminie maksymalnie 90 dni, licząc od dnia zakończenia naboru. W uzasadnionych przypadkach, w szczególności z uwagi na liczbę złożonych w trakcie naboru wniosków, termin przewidziany na ocenę może zostać przedłużony, o czym PARP poinformuje na stronie naboru.

Elektronicznie, za pośrednictwem Lokalnego Systemu Informatycznego (LSI).

Maksymalny poziom dofinansowania projektu wynosi 85% kosztów kwalifikowalnych.

Minimalna kwota wkładu własnego wynosi 15% kosztów kwalifikowalnych projektu.

Maksymalna kwota dofinansowania to 600 tys. PLN.

Termin składania wniosków może:

a)   zostać skrócony - z zastrzeżeniem, że nabór trwa co najmniej 10 dni, może się skończyć nie wcześniej niż po 40 dniach od dnia upublicznienia ogłoszenia o naborze i o skróceniu terminu naboru IP poinformuje nie później niż na 7 dni przed planowanym terminem zakończenia naboru,

b)   zostać wydłużony.

Nabór trwa od 5 września 2023 r. do 31 października 2023 r. (w ostatnim dniu naboru do godz. 16.00).

Zgodnie z § 12 ust. 1 pkt 8, Regulaminem naboru inkubacja oznacza wsparcie rozwoju pomysłu biznesowego od chwili rejestracji przedsiębiorcy do czasu zweryfikowania modelu biznesowego i opracowania produktu o minimalnej koniecznej funkcjonalności.

Jako inny program inkubacji należy rozumieć: inny program inkubacji finansowany ze środków publicznych. 

Zakończenie programu inkubacji powinno nastąpić nie wcześniej, niż 24 miesiące przed dniem ogłoszenia naboru. 

Wnioskodawca musi także dysponować Raportem z inkubacji ważny na dzień złożenia wniosku o dofinansowanie. Raport powinien być zgodny z minimalnym zakresem, opublikowanym w ramach załącznika nr 1 do wzoru wniosku o dofinansowanie i podpisany przez osobę uprawnioną do reprezentacji podmiotu wydającego dokument, zgodnie z odpisem właściwego rejestru.  

W ramach Raportu z inkubacji wnioskodawca powinien wskazać na źródło finansowania programu inkubacji, w ramach którego był inkubowany. W naborze dopuszczone są startupy uczestniczące w programie inkubacji finansowanym wyłącznie ze środków publicznych. 

Odwołanie do środków publicznych wskazuje rodzajowo na źródło finansowania programu inkubacji. Środki finansowe sponsorujące taki program powinny być publiczne. 

Data zakończenia inkubacji, która kończy proces inkubacji startupu, nie może być wcześniejsza, niż data zakończenia realizacji usług/wsparcia na rzecz startupu. Zatem dzień oceny startupu (np. panel ekspertów, Demo Day, itp.) nie może być wcześniejszy, niż data zakończenia inkubacji, o której mowa w pkt. 3 oraz data wystawienia Raportu.  

Raport z Inkubacji to dokument potwierdzający ukończenie programu inkubacji i opisujący wyniki i osiągnięcia startupu. Powinien zawierać minimalny zakres określony w załączniku nr 1 do wzoru wniosku o dofinansowanie.

Wnioskodawca w okresie realizacji projektu ma możliwość zmiany siedziby lub miejsca wykonywania działalności na inną lokalizację w makroregionie Polski Wschodniej, o czym mowa w  § 26 ust. 5 pkt 3) umowy o dofinansowanie. Wnioskodawca jest natomiast zobowiązany do poinformowania Instytucji Pośredniczącej o zmianie miejsca wykonywania działalności i realizacji projektu. 

Należy pamiętać w tym zakresie o dochowaniu przez Beneficjenta zobowiązania o którym mowa w § 26 ust. 9 Umowy, tj.: „Nie jest dopuszczalna taka zmiana Umowy i Projektu, która prowadziłaby do obejścia warunków procedury wyboru projektów do dofinansowania, obowiązujących w czasie gdy wniosek o dofinansowanie Projektu, którego dotyczy Umowa podlegał ocenie, w sposób który skutkowałby negatywną oceną Projektu”. 

Ma to związek z lokalizacją projektu oraz oceną w kryterium nr 2 „Projekt jest realizowany na terytorium makroregionu Polski Wschodniej”, w tym szczególnie jeśli dot. projektu zgłoszonego we wniosku o dofinansowanie do realizacji na obszarze tzw. OSI, tj. miast średnich tracących funkcje społeczno-gospodarcze oraz obszarach zagrożonych trwałą marginalizacją.

Jednocześnie proszę zwrócić uwagę, że zgodnie z § 14 ust. 2 pkt 1) umowy o dofinansowanie naruszeniem trwałości Projektu będzie sytuacja, kiedy w okresie trwałości, tj. po zakończeniu projektu, działalność spółki zostanie przeniesiona poza region na poziomie NUTS 2 (województwo), w którym projekt otrzymał wsparcie.

Jak wskazuje Instrukcja wypełniania wniosku w przypadku, gdy wnioskodawcą jest oddział przedsiębiorcy, należy podać adres siedziby oddziału przedsiębiorcy zgodny z danymi rejestrowymi. 

Jeżeli realizacja projektu będzie przebiegała w kilku lokalizacjach wszystkie miejsca muszą znajdować się na terenie Polski Wschodniej.

Przez miejsce realizacji projektu należy rozumieć miejsce, w którym projekt będzie wdrażany, tj. miejsce rejestracji działalności gospodarczej właściwej wnioskodawcy projektu.

Wnioskodawca może dokonywać zmian w strukturze udziałowej spółki po zakończeniu inkubacji. W tym zakresie należy mieć na uwadze warunek naboru określający, że dofinansowanie pozyskać mogą tylko mikro i mali przedsiębiorcy. Status MŚP podlega weryfikacji na etapie zawierania umowy o dofinansowanie. 

Przedsiębiorstwo kwalifikuje się jako takie, jeśli jest małym przedsiębiorstwem nie notowanym na giełdzie w okresie do 5 lat od jego rejestracji, pod warunkiem spełnienia przez takie przedsiębiorstwo łącznie następujących warunków: 

-       nie przejęło działalności innego przedsiębiorstwa, chyba że obrót z przejmowanej działalności stanowi mniej niż 10% obrotu kwalifikującego się przedsiębiorstwa w roku obrotowym poprzedzającym nabycie;

-       nie dokonało jeszcze podziału zysku;

-       nie przejęło innego przedsiębiorstwa ani nie powstało w wyniku połączenia, chyba że obrót przejętego przedsiębiorstwa stanowi mniej, niż 10% obrotu kwalifikującego się przedsiębiorstwa w roku obrotowym poprzedzającym przejęcie lub obrót przedsiębiorstwa powstałego w wyniku połączenia jest wyższy o mniej niż 10 % od łącznego obrotu łączących się przedsiębiorstw w roku obrotowym poprzedzającym połączenie.

W przypadku kwalifikujących się przedsiębiorstw, które nie podlegają rejestracji, pięcioletni okres kwalifikowalności rozpoczyna się albo od momentu, w którym przedsiębiorstwo rozpoczyna działalność gospodarczą, albo od momentu, w którym zaczyna ono podlegać opodatkowaniu z tytułu działalności gospodarczej, w zależności od tego, który z nich przypada wcześniej.

W drodze odstępstwa od akapitu pierwszego lit. c) przedsiębiorstwa utworzone w wyniku połączenia między przedsiębiorstwami kwalifikującymi się do pomocy na podstawie niniejszego artykułu również uznaje się za przedsiębiorstwa kwalifikujące się w okresie do 5 lat od daty rejestracji najstarszego przedsiębiorstwa uczestniczącego w połączeniu.