Udzielamy informacji o programach pomocowych realizowanych przez PARP.
Zrównoważona mobilność miejska - nabór niekonkurencyjny
FAQ Na pytania przedsiębiorców i beneficjentów odpowiadają eksperci z PARP
W ramach FEPW dopuszczalna jest forma partnerstwa, o której mowa w art. 39 ustawy wdrożeniowej.
Jednocześnie zgodnie z Umową o dofinansowanie (projekt Umowy udostępniony w dokumentacji naborowej) w § 4 ust. 1, pkt a) wskazano, że: „za realizację przez Partnera obowiązków wynikających z Umowy odpowiada Beneficjent” oraz pkt c) „wszelkie wynikające z Umowy uprawnienia i zobowiązania Beneficjenta stosuje się odpowiednio do Partnerów, którzy w stosunku do Instytucji Pośredniczącej wykonują je za pośrednictwem Beneficjenta”. Tym samym w przypadku realizacji projektu w formie partnerstwa podmiotem realizującym wskazane zadanie oraz upoważnionym do ponoszenia wydatków może być Partner/jednostka samorządu terytorialnego należąca do Miejskiego Obszaru Funkcjonalnego (MOF).
Beneficjenci/partnerzy zobowiązani są do przygotowania i przeprowadzenia postępowania o udzielenie zamówienia w ramach projektu w sposób przejrzysty i proporcjonalny, zapewniający zachowanie uczciwej konkurencji oraz równe traktowanie wykonawców na warunkach określonych w przepisach dotyczących zamówień publicznych oraz w Wytycznych dotyczących kwalifikowalności wydatków, z uwzględnieniem zapisów Umowy o dofinansowanie projektu. Szczegółowe wymagania dotyczące sposobu udzielania zamówień w związku z realizacją Projektu określone są w Wytycznych dot. kwalifikowalności wydatków na lata 2021-2027.
Zasadą pozostaje szacowanie wartości zamówień w ramach jednostki (nie trzeba, sumować wartości zamówienia z innymi zamówieniami udzielanymi w tym samym projekcie przez innych partnerów), pod warunkiem, że umowa o dofinansowanie nie przewiduje w tym zakresie innych rozwiązań. Należy jedynie pamiętać, o zasadzie szacowania zamówień na roboty budowlane i kwestii rozumienia definicji obiektu budowlanego. Gdy przedmiotem zamówienia jest obiekt budowlany wyznaczony wspólną funkcją gospodarczą i techniczną (realizowany wspólnie przez partnerów), wówczas zamawiający/partnerzy powinni dokonać łącznego szacowania, sumując wartość robót składających się na ww. zamówienie.
Niezależnie od powyższego, partnerzy w projekcie mogą fakultatywnie wybrać sposób udzielania zamówień, który będzie zakładał łączne szacowanie ich wartości.
Odnośnie do prawidłowego funkcjonowania projektu w fazie operacyjnej, tj. w okresie trwałości, ten obowiązek ciąży na Beneficjencie. Zgodnie z zasadami udzielania wsparcia, to Beneficjent odpowiada za utrzymanie majątku powstałego w wyniku realizacji projektu minimum w ciągu 5 lat od dnia zakończenia realizacji projektu (przy czym zakończenie realizacji projektu oznacza dzień dokonania płatności końcowej na rachunek bankowy Beneficjenta – w przypadku, gdy w ramach rozliczenia wniosku o płatność końcową Beneficjentowi przekazywane jest dofinansowanie albo dzień zatwierdzenia wniosku o płatność końcową – w pozostałych przypadkach).
Właścicielem zakupionego i powstałego w ramach projektu majątku może być Beneficjent bądź Partner, tj. gmina z MOF, pod warunkiem, że zostanie on wprowadzony do ewidencji środków trwałych danego podmiotu i własność ta nie zostanie przeniesiona na żaden inny podmiot przez wymagany okres, za co również odpowiada Beneficjent.
Zakres modernizacji dotyczący poszczególnych elementów infrastruktury np. przystanku, powinien wynikać z przeprowadzonej analizy stanu faktycznego i zidentyfikowanych potrzeb inwestycyjnych.
Należy mieć na uwadze, że co do zasady, prace remontowe nie mogą być uznane za wydatki kwalifikowalne w projekcie. Kwalifikowalne natomiast są wydatki związane z przebudową istniejącej infrastruktury w celu zmiany jego parametrów użytkowych lub technicznych.
Ocena kwalifikowalności wydatków będzie uzależniona od zakresu i charakteru planowanych prac.
W przypadku gdy realizowane przedsięwzięcie lub przedsięwzięcia nie są ujęte w załączniku I lub II do Dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady 2011/92/UE lub też nie są ujęte wg prawa krajowego jako przedsięwzięcia mogące zawsze lub też potencjalnie znacząco oddziaływać na środowisko we Wniosku o dofinansowanie należy przedstawić stosowne wyjaśnienia w tym zakresie, np. wskazując parametry przedsięwzięcia.
W tym celu wykorzystaj techniczne kryteria kwalifikacji ujęte w Rozporządzeniu delegowanym Komisji (UE) 2021/2139 z dnia 4 czerwca 2021 r. (pkt. 6.3 Transport pasażerski miejski i podmiejski, drogowy transport pasażerski, na str. 116 i na str. 319).
Nie ma możliwości, by złożyć wniosek o dofinansowanie dla projektu obejmującego inwestycję przebiegającą bezpośrednio przez obszar Natura 2000 lub w odległości do 5 km od tego obszaru, jeżeli obszar ten nie ma uchwalonego PZO.
Załącznik 10 jest wymagany, jeśli w momencie wydania decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach dla ww. obszaru Natura 2000 nie było uchwalonego PZO. Organ powinien wydać taką dodatkową opinię (załącznik 10) po uchwaleniu tego PZO.
Niezbędne informacje znajdują się na stronie:
https://www.wody.gov.pl/nasze-dzialania/potwierdzenie-zgodnosc-z-celami-srodowiskowymi
Tak, załącznik ten dotyczy inwestycji, które nie wywierają istotnego wpływu na obszar Natura 2000 (niezależnie od lokalizacji danej inwestycji).
Przed przystąpieniem do opracowania OPZ dla zakupu taboru i świadczeniu usług warto zapoznać się z opracowanym przez Komisję Europejską Unijnymi kryteriami zielonych zamówień publicznych w sektorze transportu drogowego, https://commission.europa.eu/eu-regional-and-urban-development/topics/cities-and-urban-development/priority-themes-eu-cities/innovative-and-responsible-public-procurement-cities_pl. Dokument jest tak skonstruowany, że użyte tam specyfikacje techniczne odnoszą się do cyklu życia projektu w różnych jego postaciach (tj. dla usług, dla zakupów). Ponadto ma on gotowe propozycje zapisów do ujęcia w OPZ. Wykorzystanie zapisów z ww. dokumentu w OPZ pozwoli spełnić obowiązek uwzględnienia kryteriów zielonych zamówień.
Dobrze jest pamiętać też, że nie tylko sektor transportu drogowego posiada opracowane zielone kryteria zamówień. Do innych, najczęściej zamawianych w UE usług, towarów i robót KE opracowała także zestawy kryteriów zielonych zamówień. Beneficjent powinien dokonać indywidualnej analizy i wyboru kryteriów zielonych zamówień publicznych, wynikające ze specyfiki zadań.
Ocena kwalifikowalności Beneficjenta, tj. czy jest on zgodny z typem beneficjenta określonym dla działania 3.1 w Szczegółowym opisie priorytetów FEPW 2021-2027 (SZOP) następuje na etapie oceny wniosku o dofinansowanie. W związku z powyższym, Wnioskodawca na dzień złożenia wniosku o dofinansowanie, powinien dysponować porozumieniem z inną jednostką samorządu terytorialnego, które stanowi podstawę do ubiegania się wspólnie o dofinansowanie projektu. Treść porozumienia może podlegać uszczegółowieniu w późniejszym terminie.
Porozumienie, które będzie podstawą dokonywania wydatków kwalifikowalnych przez podmiot upoważniony, będzie stanowiło załącznik do umowy o dofinansowanie i na tym etapie (przed podpisaniem umowy o dofinansowanie) będzie wymagane jego przekazanie do Instytucji Pośredniczącej.
Oświadczenie powinno zostać podpisane przez osobę uprawnioną do reprezentacji JST. Oświadczenie może zostać podpisane przez osobę posiadającą odpowiednie pełnomocnictwo do reprezentacji JST. W takim przypadku proszę załączyć do wniosku o dofinansowanie skan pełnomocnictwa (w ramach załącznika „Inne”).
W ramach kryterium nie określono wymogu lub ograniczenia dotyczącego obszaru terytorialnego, na którym mają być prowadzone konsultacje społeczne. Konsultacje społeczne powinny umożliwiać zebranie opinii, uwag i propozycji od możliwie szerokiego kręgu mieszkańców, którzy będą potencjalnymi odbiorcami projektu.
Dobór konkretnych metod prowadzenia konsultacji, w tym określanie do jakich grup odbiorców należy dotrzeć i jakie sposoby komunikacji sprawdzą się najlepiej - biorąc pod uwagę temat konsultacji, należy do Beneficjenta. Niemniej, zgodnie z dobrymi praktykami, zaleca się objęcie konsultacjami różnych grup docelowych, w tym z grup wrażliwych, m.in. osób z niepełnosprawnościami, osób starszych, rodziców z dziećmi, itp.
Tak, we wskazanym terminie należy złożyć wniosek o dofinansowanie.
Zgodnie z art. 44 ust. 1 ustawy o zasadach realizacji zadań finansowanych ze środków europejskich w perspektywie finansowej 2021-2027 właściwa instytucja wybiera projekty do dofinansowania w sposób konkurencyjny lub niekonkurencyjny.
W ramach działania projekty będą wybierane co do zasady w sposób konkurencyjny, przy czym, w terminie trzech lat od rozpoczęcia realizacji działania, ale nie później niż do 31.12.2025 r., dla miast powyżej 100 tys. mieszkańców obowiązuje sposób niekonkurencyjny.
Zgodnie z Wytycznymi dotyczącym kwalifikowalności wydatków na lata 2021-2027 (podrozdział 3.5. podatek od towarów i usług (VAT) pkt 1. ) podatek VAT w projekcie, którego łączny koszt jest mniejszy niż 5 mln EUR (włączając VAT), może być kwalifikowalny.
Dla projektów, którego łączny koszt jest mniejszy niż 5 mln EUR (włączając VAT) wnioskodawca nie składa oświadczeń ani innych dokumentów dotyczących możliwości odzyskania podatku.
Podczas oceny wniosku o dofinansowanie w ramach kryterium 4 Projekt został ujęty w instrumencie terytorialnym weryfikacji podlega, czy projekt został wskazany do dofinansowania z programu FEPW 2021-2027 w instrumencie terytorialnym, tj. w strategii ZIT, lub strategii rozwoju ponadlokalnego.
Zakres rzeczowy projektu przedłożonego w ramach wniosku o dofinansowanie powinien być ujęty w Strategii ZIT, tzn. projekt nie powinien zawierać zadań, które w żaden sposób nie zostały uwzględnione w Strategii ZIT. Możliwe natomiast jest, że zakres rzeczowy wskazany we wniosku o dofinansowanie stanowi rozwinięcie, czy doprecyzowanie obszarów/zadań, które zostały wskazane w Strategii ZIT. Dopuszczalne jest także podzielenie zakresu wskazanego w Strategii ZIT, np. na dwa odrębne projekty składane w naborze/naborach FEPW, niemniej ich zakres nie może wykraczać poza zapisy opiniowanej przez MFiPR Strategii. Wartość finansowa powinna zostać podana w dokumencie strategicznym jako szacunek / plan.
Elementem studium wykonalności projektu powinny być prognozy ruchu. Zaleca się przygotowanie Studium wykonalności, w tym prognoz ruchu, zgodnie z zakresem informacji zawartym w Niebieskiej Księdze - Sektor transportu publicznego w miastach, aglomeracjach i regionach (link: https://www.cupt.gov.pl/strefa-beneficjenta/wdrazanie-projektow/analiza-kosztow-i-korzysci/metodyka-analizy-kosztow-i-korzysci/niebieskie-ksiegi-2021-2027/), Rozdział 1.7. Analiza popytu.
Szczegółowe regulacje dotyczące modelowania znajdują się w rozdziale 1.7.6 Niebieskiej Księgi - Wymagane podejście do modelowania/ złożoność.
Warto podkreślić, że nie zawsze koniecznym czy uzasadnionym jest tworzenie nowych modeli - w części przypadków wystarczająca jest modyfikacja/aktualizacja modeli istniejących.
PARP nie przewiduje ograniczeń co do liczby projektów. W związku z tym, można złożyć wnioski o dofinansowanie dla kilku projektów.
Sytuacja, w której w projekcie znajdą się zadania na różnym etapie zaawansowania realizacji, np. z podpisaną umową z wykonawcą, lub opracowywaną dopiero dokumentacją projektową jest dopuszczalna.
W przypadku zadań, dla których nie ma dokumentacji projektowej należy sprawdzić czy będą podlegały ocenie oddziaływania na środowisko. Gdyż zgodnie z kryterium 16 „Projekt został poddany ocenie odziaływania na środowisko”, jest to warunek obligatoryjny (wymagane minimum 1 pkt), aby projekt mógł uzyskać pozytywną ocenę.
Ponadto, stan posiadanej dokumentacji projektowej/technicznej powinien umożliwiać określenie zakresu projektu w stopniu szczegółowości umożliwiającym ocenę projektu w ramach takich kryteriów jak m.in.: 9. Kwalifikowalność wydatków, 11. Poprawność analizy finansowej i ekonomicznej, czy też 18. Projekt jest zgodny z zasadą zrównoważonego rozwoju oraz zasadą „nie czyń poważnych szkód” (z ang. DNSH – Do No Significant Harm).
Wskaźnik PLRO082 Długość przebudowanych lub zmodernizowanych linii autobusowych (zgodnie z definicją) należy mierzyć jako długość trasy wyposażonej w przebudowaną lub zmodernizowaną dedykowaną infrastrukturę.
W opisanej w pytaniu sytuacji proponujemy liczyć wskaźnik jako długość odcinka drogi między najbliższymi punktami (poprzedzającym i następującym) po punkcie, w którym wybudowano/przebudowano lub zmodernizowano dedykowaną infrastrukturę (np. przystanek autobusowy).
Propozycja ta nie wyklucza jednak możliwości zastosowania przez Wnioskodawców innego sposobu obliczenia wartości docelowej wskaźnika, zgodnego z jego definicją. Wnioskodawca powinien zapewnić jednak, aby wartość wskaźnika była obiektywnie weryfikowalna, uzasadniona, realna i adekwatna do założeń projektu. Na potwierdzenie tego ma wskazać założenia i obliczenia, na podstawie których określił wartość docelową wskaźnika, oraz sposób weryfikacji osiągnięcia zaplanowanej wartości docelowej wskaźnika w trakcie i po zakończeniu projektu.
Wskaźnik PLRO082 Długość przebudowanych lub zmodernizowanych linii autobusowych należy odnosić do długości trasy wyposażonej w przebudowaną lub zmodernizowaną dedykowaną infrastrukturę wraz z obiektami budowlanymi, urządzeniami oraz instalacjami stanowiącymi całość techniczno-użytkową, przeznaczoną do prowadzenia ruchu oraz obsługi pasażerów, w tym przystanki.
Zatem należy podać długość trasy objętej wsparciem w ramach projektu, niezależnie od liczby linii autobusowych na tej trasie i nie należy sumować długości różnych linii na danej trasie.
Tak, w przypadku gdy partner będzie ponosił wydatki związane z realizacją projektu, powinien zostać wskazany we wniosku o dofinansowanie, jako Podmiot upoważniony do ponoszenia wydatków (Realizator).
Wsparcie udzielane za pośrednictwem PARP obejmuje wyłącznie środki z Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego. Maksymalny % poziom dofinansowania UE w projekcie wynosi 85 % wydatków kwalifikowalnych. W ramach działania nie ma możliwości uzyskania innego wsparcia pochodzącego z środków krajowych.
Na etapie wniosku o dofinansowanie nie ma wymogu dysponowania dokumentacją projektową, w tym także programem funkcjonalno-użytkowym.
Stan posiadanej dokumentacji projektowej/technicznej powinien jednak uwzględniać konieczność spełnienia przez projekt kryteriów obligatoryjnych, w tym m.in. kryterium 16. Projekt został poddany ocenie odziaływania na środowisko. W przypadku gdy realizacja zadania będzie wiązała się z koniecznością przeprowadzenia oceny oddziaływania na środowisko, dysponowanie wyłącznie rozeznaniem cenowym dla potrzeb prowadzonego postępowania będzie niewystarczające.
Należy także wziąć pod uwagę, że na etapie składania wniosku o dofinansowanie Wnioskodawca powinien dysponować wiedzą dotyczącą rozwiązań technicznych i funkcjonalnych umożliwiającą ocenę projektu w ramach takich kryteriów jak m.in.: 9. Kwalifikowalność wydatków, 11. Poprawność analizy finansowej i ekonomicznej, czy też 18. Projekt jest zgodny z zasadą zrównoważonego rozwoju oraz zasadą „nie czyń poważnych szkód” (z ang. DNSH – Do No Significant Harm).
Przygotowanie dokumentacji projektu jest procesem czasochłonnym, a przyjęte na pewnym etapie założenia są wykorzystywane m.in. w ramach analizy kosztów i korzyści stanowiącej element studium wykonalności. Otwarcie ofert w przetargu nie przesądza o wyborze oferty z najkorzystniejszą ceną dlatego na tym etapie posługiwanie się we wniosku o dofinansowanie kwotami z kosztorysów inwestorskich jest uzasadnione. Reasumując, w przedstawionej sytuacji zmiana kosztów przyjętych dla potrzeb przygotowania wniosku o dofinansowanie nie jest konieczna.
Wnioskodawca powinien posiadać prawo do dysponowania nieruchomością na cele realizacji projektu. Należy także pamiętać o obowiązku zapewnienia trwałości projektu w okresie 5 lat od zakończenia jego realizacji. Kwestie formalno-prawne związane z wydzieleniem czy zdjęciem zarządu nieruchomością pozostają w gestii Beneficjenta.
Zgodnie z Katalogiem wydatków kwalifikowalnych wydatkami kwalifikowalnymi są m.in. wydatki związane z przygotowaniem niezbędnej dokumentacji związanej z projektem, w tym np. aktualizacja Planów Zrównoważonej Mobilności Miejskiej (SUMP). Wydatek na wykonanie modelu ruchu, który jest niezbędny do przygotowania projektu może stanowić koszt kwalifikowalny. Wydatek może zostać poniesiony przed złożeniem wniosku o dofinansowanie.
Zgodnie z Katalogiem wydatków kwalifikowalnych stanowiącym załącznik 1 do Regulaminu wyboru projektów wydatkami kwalifikowalnymi mogą być wydatki związane z parkingami P+R („parkuj i jedź”) - pod warunkiem zlokalizowania ich na obrzeżach miast lub poza ich granicami na terenie obszaru funkcjonalnego, w miejscach zapewniających odpowiednią integrację z publicznym transportem zbiorowym. W opisanym przez Państwa przypadku planowany do budowy parking dla pojazdów samochodowych nie spełnia powyższego kryterium i nie może zostać uznany za wydatek kwalifikowalny.
W przedstawionej sytuacji, tj. gdy projekt nie wymaga decyzji środowiskowej, Wnioskodawca dostarcza Załącznik 8. Deklarację organu odpowiedzialnego za monitorowanie obszarów Natura 2000. To organ w zależności od sytuacji ustosunkuje się w deklaracji m.in. do zasięgu obszarów Natura 2000 i ewentualnie do stanu przygotowania lub istnienia PZO.
Oświadczenie powinno zostać podpisane przez osobę uprawnioną do reprezentacji JST. Oświadczenie może zostać podpisane przez osobę posiadającą odpowiednie pełnomocnictwo do reprezentacji JST. W takim przypadku proszę załączyć do wniosku o dofinansowanie skan pełnomocnictwa (w ramach załącznika „Inne”).
W sytuacji braku załącznika, który jest niezbędny do oceny danego kryterium, wnioskodawca zostanie wezwany do jego uzupełnienia na zasadach przewidzianych w Regulaminie Oceny Projektów.
W przypadku realizacji projektu w formule partnerstwa we wniosku o dofinansowanie w części PODMIOT UPOWAŻNIONY DO PONOSZENIA WYDATKÓW (REALIZATOR) należy wymienić partnerów projektu, a w części HARMONOGRAM RZECZOWO FINANSOWY przypisać odpowiednie zadania i wydatki do poszczególnych partnerów (REALIZATORÓW). Katalog Beneficjentów jest zdefiniowany w SZOP.
a. W przypadku miasta XXXX warunkiem koniecznym do uzyskania pozytywnej oceny w kryterium 4 – Projekt został ujęty w instrumencie terytorialnym będzie dysponowanie, zgodnie z art. 36 ust. 4 ustawy wdrożeniowej, pozytywną opinią Instytucji Zarządzającej programem Fundusze Europejskie dla Polski Wschodniej 2021-2027 w zakresie możliwości finansowania strategii IIT w ramach ww. programu.
b. Jednocześnie, zgodnie z art. 36 ust. 7 strategia IIT powinna być przyjęta przez radę gminy, rade powiatu albo w trybie właściwym dla utworzonej współpracy, o której mowa w art. 36 ust 4.
W przypadku jeśli Wnioskodawca w ramach projektu chce wspierać infrastrukturę paliw alternatywnych tylko dotyczących energii elektrycznej tzn. tylko punkty/stacje ładowania prądem, wskaźnik PLRR046 Objętość paliwa wykorzystanego we wspartej infrastrukturze paliw alternatywnych [m3] nie jest adekwatny dla jego projektu i wartość docelowa określona we wniosku o dofinansowanie powinna wynosić 0 (m3).
Wnioskodawca może w opisie metodologii wyliczenia wskaźnika wyjaśnić tak określoną wartość docelową rodzajem paliwa alternatywnego (energii elektrycznej) stosowanym we wspartych stacjach/punktach ładowania, których moc wyrażona jest w MW, a ilość pobranej energii w kWh.
Plan zrównoważonej mobilności miejskiej (SUMP) powinien być przyjęty przez wszystkie jednostki samorządu terytorialnego uczestniczące w realizacji projektu (ponoszące wydatki w ramach projektu).
Do wniosku o dofinansowanie należy załączyć wynik oceny dokonanej przez Centrum Unijnych Projektów Transportowych, z oceną pozytywną lub pozytywną z rekomendacjami.
Nie – wzór listy kontrolnej i lista kontrolna to nie jest to samo. Nie chodzi o załączenie do wniosku o dofinansowanie wzoru listy. Korzystając ze Wzoru listy kontrolnej dotyczącej zasady „nie czyń poważnych szkód” należy, zgodnie z wymogami konkursu, przygotować Listę kontrolną dotyczącą zasady „nie czyń poważnych szkód” właściwą dla danego projektu i załączyć do składanego wniosku o dofinansowanie. We wzorze listy kontrolnej punkty dot. priorytetu „Zrównoważona mobilność miejska” zostały wskazane od str. 47 do str. 61.
Beneficjent zobowiązuje się do przechowywania wszelkiej dokumentacji związanej z realizacją Projektu i Umowy, w tym potwierdzającej osiągnięcie i zachowanie celów Projektu, w szczególności wskaźników produktu i rezultatu Projektu oraz dokumentacji związanej z zarządzaniem finansowym, technicznym, procedurami zawierania umów z wykonawcami, w tym dokumentacji potwierdzającej informacje zawarte we wniosku o dofinansowanie Projektu oraz informacje przedstawione w ramach Projektu przez Beneficjenta przed zawarciem Umowy, przez okres pięciu lat od dnia 31 grudnia roku, w którym nastąpiło zakończenie Projektu w rozumieniu § 7 ust. 2 umowy o dofinansowanie.
Przez Partnera należy rozumieć podmiot, o którym mowa w art. 39 ustawy wdrożeniowej, wymieniony we wniosku o dofinansowanie realizujący Projekt wspólnie z Beneficjentem, na warunkach określonych w porozumieniu / umowie o partnerstwie, uprawniony do ponoszenia wydatków kwalifikowalnych, o ile możliwość ponoszenia wydatków przez Partnera w ramach realizacji Projektu została przewidziana w porozumieniu / umowie o partnerstwie.